Sosyoloji ve psikoloji sosyal bilimler denince en çok akla gelen bölümlerdir. Konuları arasında da bir şekilde bağlantı bulunan bu iki alanın çalışma sahaları ise farklıdır. Üniversitelerde genellikle psikoloji bölümü sosyoloji bölümünden puan olarak yüksektir. Sosyoloji okuyan birçok kişi de psikoloji bölümüne geçiş yapmayı planlıyor. Peki, sosyolojiden psikolojiye geçiş mümkün mü? Mümkünse nasıl oluyor?
Üniversitede bölüm değiştirmeye yatay geçiş denir. Yatay geçiş aynı üniversitenin bölümleri arasında olduğu gibi farklı üniversiteler arasında da yapılabilmektedir. Çok kolay olmamakla birlikte sosyolojiden psikolojiye yatay geçiş imkanı bulunuyor. Bunun nasıl yapılacağına değinebiliriz.
Sosyolojiden Psikolojiye Geçiş Nasıl Yapılır?
Sosyolojiden psikolojiye geçiş yapmanın çeşitli yöntemleri bulunuyor. Bu yöntemleri tek tek alalım.
Üniversite sınavına girerek baştan psikoloji kazanabilirsiniz. Bu en akla gelen ve kestirme yoldur. Burada aslında bölümler arasında geçiş değil, sosyoloji bölümünü yarıda bırakarak psikolojiye baştan başlamak söz konusudur.
Eğer psikoloji bölümünü bu şekilde kazanırsanız eski okulunuzda verdiğiniz ortak dersleri saydırabiliyorsunuz. Böylece psikoloji okurken birkaç dersten muaf olabilirsiniz. Ancak hangi derslerden muaf olabileceğiniz üniversitenin kararıyla ilişkilidir.
Sosyolojiye yerleştikten hemen sonraki sene sınava girerseniz art arda tercih yapacağınız için puanınız bir miktar kesilir. Bu durumda ya kesilmeyi telafi edecek kadar yüksek puan yaparsınız ya da bir sonraki seneyi beklersiniz.
Bir bölümü bırakıp başka bir bölüm için sınava girmek birçok öğrencinin başvurduğu bir yöntemdir. Ancak yeni okulu kazanmak tekrar bir çalışma gerektireceğinden herkesin cesaret edebileceği bir şey değildir.
2. Yöntem: YÖK’ün Sağladığı İmkan İle Geçiş
YÖK artık yanlış tercih yaptığını düşünen ya da herhangi bir nedenden dolayı üniversite ve bölüm değiştirmek isteyenlere bu imkanı tanıyor. Ancak burada çeşitli kriterler bulunuyor. Buradaki ana kriter üniversite puanınız. Diyelim ki psikolojiyi kazanacak kadar puan yaptınız ama sosyoloji seçtiniz. Geçiş yapmak istediğinizde puanınızın geçmek istediğiniz bölüme yetip yetmediği değerlendirilir.
YÖK’ün sağladığı imkan için başka kriterler de bulunur. Örneğin belirli bir not ortalamasının üzerinde olmanız gerekir. Ya da hali hazırda okuduğunuz sosyoloji bölümünde belirli bir döneme ulaşmış olmanız yine şarttır. Okula kaydolur kaydolmaz geçiş yapamazsınız. Notlarınız düşükse yine geçiş yapamazsınız.
Geçiş yapmak istediğiniz bölümün belirli bir alım kontenjanı vardır. Her sene başvuru tarihleri içerisinde başvuran öğrenciler değerlendirilir ve sıralamaya göre kontenjanlar kadar alınır.
3. Yöntem: Aynı Üniversitenin Bölümleri Arasında
Sosyoloji okuduğunuz üniversitede psikoloji bölümü de bulunuyorsa geçiş mümkündür. Ancak bu durum da her üniversite için geçerli değildir. Her üniversite bölümler arasında geçiş kriterlerini kendi belirler. Örneğin okuduğunuz üniversite 2 dönem tamamlamış öğrenciler arasında aldığı başvurulardan en yüksek not ortalaması olan sadece 1 ya da 2 kişiyi alabilir.
Bu durumda sizin okuduğunuz sosyoloji bölümünde notlarınızın çok iyi olması gerekecektir. Böyle geçişlerden bölümde not ortalaması olarak ilk sıralarda olanlar yararlanabilir.
Ayrıca bazı üniversiteler bu geçişlere müsaade ederken bazıları etmemektedir. Geçişin olup olmaması veya kaç kontenjanla olacak olması üniversiteden üniversiteye farklılık gösterir. Bunu kendi okuduğunuz okulun idari işlerine danışmalısınız.
4. Yöntem: ÇAP ve Yandal Programları
Birçok üniversite Çift Anadal ve Yan Dal programlarına izin veriyor. Burada da ana kriter not ortalamanızdır. Çift anadal programında aynı üniversitede iki ana dalı birlikte okursunuz. Örneğin hem sosyolojiyi hem de psikolojiyi okursunuz. Bitirdiğinizde 2 diplomanız yani 2 mezuniyetiniz olur. Yapılabildiği takdirde çift anadal çok iyi bir imkandır.
Çift anadal yaptığınızda ortak dersler düşülür ve sadece fark dersleri verirsiniz. Ancak yine de ders yükünüz epey artacaktır. Bu nedenle 4 yıllık okulun 5 yıla çıkma ihtimali yüksektir. Yine çift anadala başvurmak için epey yüksek not ortalaması gerekir.
Yandal programları ise çift anadal kadar yüksek ortalama gerektirmez. Bu nedenle yapması daha kolaydır. Ayrıca bütün dersleri vermeniz gerekmez. Ancak yandal programını tamamlarsanız psikoloji mezunu sayılmazsınız. Sadece psikolojiden yandal yapmış olursunuz. Dolayısıyla psikolog olmak isteyen biri için bu bir alternatif değildir.
Sosyolojiden psikolojiye geçiş mümkün mü cevapladık. Bunun hangi yöntemlerle ve nasıl olabileceğini de söyledik. Kariyer planınızı yapmak ve doğru tercihte bulunmak size kalıyor.